Prof. Dr. Nevzat TarhanHiperaktiflik ve dikkat eksikliği denildiğinde genel olarak çocuklarda görülen bir problemmiş gibi algılıyoruz. Ancak, çocukluk çağında tedavi edilmeyen vakalar yetişkinlikte de bu sorunu taşıyorlar. Ve bu kişiler hayatlarının hemen her aşamasında hiperaktivite ve dikkat eksikliği problemi ile yüzleşiyor. Hiperaktifler aslında genel olarak zeki insanlar arasından çıkıyor.
Bu üç belirtiye dikkat edin!
1 Aşırı hareketlilik, kendini organize etmekte güçlük yaşamak, plansız hayata yatkınlık.
2 Dürtüsellik, sonunu düşünmeden hareket etme, aklına ilk gelen şeyi söylemek.
3 Dikkat sürdürme zorluğu, bir kitabı başından sonuna bitirememek, kafa yoran şeylerden hemen sıkılmak
Yetişkin hiperaktiflerin özellikleri
Yetişkinlerin hiperaktif oluşları, yerinde duramamak gibi değil ama örneğin, tatile gitse bile 24 saat içinde dönmek isteği şeklinde görülebiliyor. Psikiyatr Dr. Nevzat Tarhan, "Örneğin hızlı araba kullanan kişiler de genelde hiperaktifler arasından çıkar" diyor ve hiperaktif yetişkinlerin özelliklerini şöyle sıralıyor:
Birden bire yola fırlarlar, konuşurken akıllarına ilk geleni söylerler. Bu kişiler kıpır kıpırdır, beklemeyi sevmezler, bekletilmeleri durumunda huzursuz olurlar ve bulundukları mekanda bir şeyleri karıştırırlar, sürekli oyalanmak isterler. Dokunmayla öğrenilen zekaları yüksektir. Bir eylemi yapıyor olmaktan çok onun ritüelini severler. Çok fazla söz keserler, sadece kendileri konuşmak isterler. Arkadaşları arasında aceleci olarak bilinirler. Zekiyseler, zekaları ortalamanın üzerinde olur. Bu kişiler kritik bilgiye çabuk ulaşır ve çabuk karar verirlerse iyi sonuç alabilirler. Riski sevdikleri için hata da yapabilirler. Riski sevdikleri için maceraya ve doğa sporlarına meraklı olurlar. Sık sık eş ve iş değiştirirler. Uzun süreli evlilik ilişkisine girmekte zorluk çekerler. Tahammül gösteremedikleri için isteklerinin hemen olmasını beklerler.
Çocukluk çağındaki ilk belirtiler neler?
İlk belirtiler, hareketlilik, dürtüsellik ve dikkat eksikliğidir, ilkokul çocukları ya sınıfta kıpır kıpır oluyor ya yoğun dikkat eksikliği yaşıyor, hayal dünyasında isminin çağrıldığını bile duymuyor o zaman bilinmeli ki, çocukta dikkat eksikliği olabilir. Ya da bir anda tahtaya fırlıyor sırasını beklemiyor, insanlara izin vermiyor. O zaman da bu çocukta bir problem olabilir mi diye bakmak lazım.
Yetişkin hiperaktivite ölçeği
0- YOK 1- BAZEN 2-SIK 3-ÇOK SIK
1- Yerinde duramama, gergin ve sinirli olma,
2- Uzun süre gazete ve kitap okuyamama,
3- Duyguları iniş çıkışlı olma,
4- Dikkati çabuk dağılma, kafa yoran işlerden kaçma,
5- Plan yapamama, her işi yarım bırakma,
6- Zorluklara dayanma gücü zayıflığı,
7- Tehlikeli, pervasız araç kullanma,
8- Sık ev, iş, sevgili değiştirme,
9- Sonuçları düşünmeden ani karar verme,
10- Stres altında kolay pes etme,
11- İçki ve sigarayı kontrolsüz kullanma,
12- Çok işle uğraşıp, çoğunu yarım bırakma,
13- Sık sık parmak çıtırdatma, ayak sallama,
14- Unutkan olma, eşya kaybetme (cep tel., gözlük, anahtar, cüzdan)
15- Çok konuşma, dinlemekten hoşlanmama,
16- Ufak tartışmayı kavgaya dönüştürme,
17- Tehlikeyi ve riski sevme,
18- Kolay mutlu olmama, hemen hayal kırıklığına uğrama,
19- İstirahat süresinde bile bir şeyler yapma,
20- Aceleci sabırsız olma, beklemeyi sevmeme,
21- Az ve tedirgin uyuma,
22- Rekabetçi ve iddiacı olma
TEST SONUÇLARI
■ 0-21 puan arası ise SAĞLIKLISINIZ
Testin sonuçlarına göre son derece sağlıklı görünüyorsunuz. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği ile ilgili bir problem yaşamıyorsunuz.
■ 22-41 puan arası ise STRESİNİZİ AZALTMANIN YOLLARINI BULMALISINIZ
Sizin yanıtlarınıza bakılırsa aslında ciddi bir sorun yok ama stresli bir ortamda yaşıyorsunuz. Belki stresi biraz azaltabilecek yöntemleri bulmanız lazım.
■ 42 ve üzeri puan ise PROFESYONEL YARDIM ALMALISINIZ
Yanıtlarınız, sizin hiperaktivite ve dikkat eksikliği sorunu yaşıyor olabileceğinizi gösteriyor. Bunu öğrenmek ve tedavi olmak için bir uzamana danışın.
(Prof. Dr. Psikiyatr Nevzat Tarhan tarafından geliştirilmiştir)
Füsun SAKA
VATAN GAZETESİ
Okunma : 31120
İlgili
31 Ağustos 2012
"Kişisel Haberler" içerisinde
06 Haziran 2012
"Kişisel Haberler" içerisinde
