Sokaklar yine tıklım tıklımdı. Gaz fişekleri yine havalarda uçuşuyordu. Hem de gaz bombalarının protesto edildiği gösterilerde. Başka canlar da yandı, yürekler dağlandı. Ve işte böylesi bir ortamda tıpkı İzmir Konak Meydanı’nda elinde ekmeği ile polise sarılan 78 yaşındaki teyzenin sorduğu soruyu konuklarımıza sorduk. Üsküdar Üniversitesi Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve Prof. Dr. Mehmet Altan‘ın tespitleri ve çözüm önerileri çok çarpıcıydı. İşte onlardan satır başları:
Korku cumhuriyeti
Prof. Dr. Nevzat Tarhan
- Berkin’in ailesine başsağlığı diliyorum. Sözün bittiği yer. Bu ölümde toplumsal bir tepki var. Bu olayı hemen birileri tahrik ediyor demek yerine, sosyolojik ve psikolojik kökenini doğru okumak gerek. Bir kesim kendisini dışlanmış, ötekileştirilmiş hissediyor.
- Korku cumhuriyeti olduk. Gelecek korkusu, kendini ifade edememe korkusu, darbe korkusu, dini ihtiyaçlarını karşılayamama korkusu.
- Adalet duygusu zarar görürse insanlar kendini güvende hissetmiyor. Yatırım yapma, gelecek planlama değil, temel ihtiyaçlarını koruma dürtüsü ortaya çıkıyor. Şu anda insanlara kaygı veren yargının yozlaştığının ortaya çıkması. İnsanlarda yargıya güvenin azalmasıyla gelecek kaygısı ortaya çıkmaya başladı.
- Türkiye’de empati yok. Kucaklayıcı yaklaşımı kaybediyoruz. Hep dış güçlerin oyunu deniyor ama biz ne yaptık? İnsanlarda bir aidiyet duygusu yaratabildik mi?
- Her gittiğim yerde hükümetin psikolojisi nasıl, cemaatin psikolojisi nasıl diye soruyorlar. Ben de diyorum ki hepsi hasta, ben de hastayım. Çünkü bir kaos var. Mantıktan çok duygular ortaya çıkıyor.
Kronik stres
- Duygu temelli bir toplumuz biz. Liderler akla hitap eden şeyler söylediği zaman toplum çok dinlemiyor, duygulara hitap eden sözler söylediği zaman toplum daha çok etkileniyor. Bu yüzden bizde liderler ses tonlarını yükseltme ihtiyacı hissediyor. Öfkeyle konuşurlarsa tabanlarını daha çok bir arada tutuyorlar. Muhakkak bir de karşı tarafa ihtiyaç var. Öfkeyi bir motivasyon tekniği olarak kullandığınız zaman da riske giriyorsunuz ve toplumu en çok bozan şey, şu an var olduğu gibi kronik strestir. Bunun çözümü liderlerin sıcak ve kucaklayıcı yaklaşımıdır.
- Sosyal şizofreniye gitme riskimiz var. Şizofrenide beynin bir yarısı diğer yarısıyla konuşmuyor. Toplumun da bir kısmı diğer kısmını düşman görüyorsa burada şizofreni vardır. Şu anda Türkiye’nin algı yönetimine ihtiyacı var. Gerçekler farklı algılar farklı.
Özür dilenmeli
- Gezi olaylarında dönemin bakanı Sayın Fatma Şahin benden yazılı rapor istedi, verdim ama hiçbir şekilde kaale alınmadı.
- Türkiye’yi yönetenlerin gerektiğinde özür dileyebilmesi, bunu bir kusur olarak algılamaması gerek.
- Bu krizleri önlemede ümit duygusunu ayakta tutabilmek çok önemli.
- İnsanların ümitsizliğe düşmesini gerektirecek bir veri yok şu anda. Türkiye olgunlaşma süreci içerisinde bir tartışma yaşıyor. Bir sınavdan geçiyoruz ve her sınav sancılıdır.
- Beni rahatlatan bir nokta var ki, gerilim de olsa konuşabiliyoruz. Eğer bunu devam ettirebilirsek biz bu krizi aşarız.
Farklı tavır var
Prof. Dr. Mehmet Altan - Akademisyen Yazar
- Son dönemde Türkiye’ye yönelik artan uyarı sinyallerinin sebebi 17 Aralık’tan sonra, görüntü halindeki hukukun da yok edilmesidir.
- Ölenlerin mezhebini ifade eden ya da boy pos değil, soy sop önemlidir diye başka bir gönderme yapan bir siyaset var. İnsan olmaktan doğan hak ve hukukumuzun uygulanmadığı hala bir kimlik ve dinin hakimiyetinin geçerli olduğu ve siyasetin buna göre yapıldığı bir yerde böyle patlamalar olur.
- Yolsuzlukla ilgili iddialar karşısındaki tutumlarıyla, halk çocuklarının ölümleri karşısındaki duruşları arasındaki dehşet verici durum buranın hem güven hem adalet anlayışını zedeliyor ve toplum geriliyor.
Berkin aranmalıydı
- 9 aydır ne oldu diye Berkin’in kapısını çalmıyorsun, başsağlığı dilemiyorsun sonra ismi yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasına karışmış bir bakan olmadık bir tweet atıyor sonra Türkiye neden hastalandı diyoruz. Neden hastalanmasın?
- Gezi de 5.5 milyon insan sokağa indi eğer bir ülkede 5.5 insan sokağa iniyorsa insan bir ne oluyor diye sormaz mı?
- Ben her şeyi doğru yapıyorum, yanlış yapmam mümkün değil, bana itaat edin. Etmiyorsanız da lobicisiniz, birinin ajanısınız.
Hukuk mezunu polis!
- Bence polislerin hepsinin hukuk fakültesi mezunu olması gerekir. Çünkü polislerin yaptığı iş yasanın korunmasıdır ve yasanın ilkeler üzerinden korunmasını sağlarken kendisi suç işleyemez.
- Gezi olaylarında 7 kişiyi öldüren, Berkin Elvan’a bir geçmiş olsun demeyen yabancılar mı? Irk üstünden siyaset yapıp burayı paramparça edenler yabancılar mı? Hukukun oyun zannedilmesi, sosyolojik analiz yapılamaması ve artık köhnemiş bir üslubun sonuçları bunlar.
- Amerika’nın, Avrupa’nın ve Türkiye’nin kentlerinin ayağa kalkması tesadüf mü?
En temel sorun?
- Türkiye’nin temel meselesi herkesin diğerini kendine benzetmeye çalışmasıdır.
- Kriz her zaman kötü değildir. Kriz mevcut halin devam edemeyeceğini gösterir.
- Protesto barışçıl olduğu vakit temel hak ve özgürlüktür. Sokağa çıkmak düşmanlık değildir, illegal değildir. Hukuksal haktır.
- Bu ülkede temel mantık şu; denetlenirsem güçsüzümdür. Denetlenmediğin vakit çürürsün aslında. Denetlenmek zaaf değil güçtür.
Özetin özeti: Herkes, her şeyin çok daha iyisini istiyor ama maalesef en hayati konularda bile ortak noktalarda buluşamıyoruz.
Milliyet
Okunma : 5967