Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan 26 Haziran Uluslararası Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele Günü kapsamında madde bağımlılığı, madde kullanımı ve damgalanma konularına ilişkin TRT Radyo 1’e değerlendirmelerde bulundu. Bağımlılığın alışkanlık ve esaret olmak üzere iki boyutu olduğunu ifade eden Tarhan; “Alışkanlık boyutunda kişi sadece canı istediği zaman kullanıp bırakıyor, belki bir daha başlıyor ama esirlik boyutuna geçildiği zaman kişi zihinsel özgürlüğünden feragat ediyor. Madde kişinin zihnini yönetmeye başlıyor.” Dedi.
“Madde kullanmanın altında üç temel sebep yatıyor”
Madde kullanmanın altında üç temel sebebin yattığını söyleyen Tarhan; “İlk sebep hedonizmi yaşama amacı olarak belirleyen kişilerde karşımıza çıkıyor. Zevk peşinde koşmayı yaşam tarzı olarak gören kişiler bir de imkânları varsa kısa yoldan maddeye ulaşır durumda oluyorlar. Haz peşinde koşma duygusunu gidermek için insanlar maddeye başvuruyorlar. Çünkü beyinde dopamin seratonin salgılanması oluyor. Dopamin salgılandığı zaman beyinde iki olgu ortaya çıkıyor. Birincisi konuya aşırı odaklanma, ikincisi ise sarhoşluk hissi. Özellikle varlıklı, hayatta her şeyi kolay elde etmiş kişileri çocukluk döneminde küçük şeyler tatmin ediyor ama bu kişiler büyüdükçe küçük şeylerden tatmin olmamaya başlıyorlar ve madde alarak kendini kandırıyorlar. İkinci temel sebep de kişiler stresi def etmek için madde kullanılıyorlar. Özellikle esrar kullanan kişiler karşılaştıkları sorunları yenmek için maddeye başvuruyor. Aslında bu sorunlarla kişinin baş etmesi, uğraşması lazım. Ama kısa yolu seçiyorlar. Stres kişiyi geliştiren bir şey. Hayatın zorluklarıyla baş edip zevke ulaşmak yerine madde kullanıp kısa yoldan zevke ulaşmayı hedefliyorlar. Fakat acı çekmek kişiyi geliştirir, madde kullananlar ne yazık ki bunun bilincinde değiller. Zahmetsiz rahmet olmaz diye bir söz var bizim kültürümüzde. Madde kullananalar kısa vadede kazanmış gibi hissediyor ama orta ve uzun vadede pek çok fırsatı kaçırıyorlar. Üçüncüsü temel sebep ise kişilerin maddeye merak duygusuyla başlıyor olması. Kişi bir nevi zevk tuzağına düşmüş oluyor. Mesela ders çalışmama iyi geliyor diyorlar ve bir kereden bir şey olmaz diyerek madde tuzağına düşmüş oluyorlar.” İfadelerini kullandı.
“Madde kullanmak beyne rüşvet vermektir”
Gün geçtikçe madde kullanımının arttığını ve kullanım yaşının da düştüğünü belirten Tarhan; “Madde kullanmak bir anlamda beyne rüşvet vermektir. Bağımlı olacak kişide 8 belirti vardır. Kişinin bu belirtileri anlayabilmesi için bilmesi gerekiyor. Bu belirtilerden bazıları tolerans geliştirme, yoksunluk belirtisi yaşaması, kontrol kaybı. Kontrol kaybı ana belirti olarak kabul ediliyor. 60 dakikanın 50 dakikası kişinin maddeyi düşünmesi gibi. Kişi kontrolü kaybettiği an bağımlılık başlamış demektir. Tek ilgi alanı o hale gelir. Kişi beynini rahatlatmak için hemen ona başvuruyor. Gününün yarısından fazlasını bunu düşünerek geçiriyor. Madde artık antidepresan gibi de kullanılıyor. Mesela şu an GDO’lu esrar üretildi. Önceden 10 gr esrarla sarılan sigara şimdi 3 gr’la sarılıyor. O kadar etkili. Fakat ne yazık ki kişiler bunun zararının farkında değil.” Şeklinde konuştu.
Bağımlılıktan kurtulmada aileye düşen görevler neler?
Tarhan, bağımlılığa yakalanmada ve bağımlılıktan kurtulmada aileye düşen görevleri ise şu şekilde sıraladı: “Madde kullanımında en son farkına varan genelde aile oluyor. Madde alan kişi sakin olduğu için genelde bu durum özellikle ergenlik döneminde ailenin hoşuna gidiyor. Ailenin tedbiri elden bırakmaması gerekiyor ama bunu yaparken de çocuğa jandarmalık da yapmamak gerekiyor. Alıp çantasını karıştırmamalılar. Ama anne babanın da erken fark edebilmesi önemli. Zaten özellikle anneler biraz dikkat ederlerse bunu anlayabilirler. Çocuğunuz odasının kapısını kilitleyip saatlerce odadan çıkmıyor olabilir, tuvalette uzun kalıyor olabilir… Bazı belirtileri anne babalar dikkatleri halinde anlayabilirler. Âşık olmakla madde kullanmanın belirtileri de benzer zaten. Çocuğun madde kullanmaması için nasıl anne baba olmalıyız diye kendilerine sormalılar. Bağlanma duygusunun zayıf olduğu ailelerde bu sorun ortaya çıkıyor. Bağlanabileceği sevgi nesnesi olsa çocuk maddeye bağlanmaya ihtiyaç duymaz.” Dedi.
“Güçlü bağlanma sayesinde madde bağımlılığından kurtulmak mümkün”
Sözlerinin sonunda madde bağımlılığı tedavisinde 12 adım tedavisine değinen Tarhan; “Madde bağımlılığı tedavisinde 12 adım tedavi vardır. Bu adımlardan birisi de yüksek bir değere, güce, manevi değerlere inancı varsa kişi yüksek bir güce sığınıp kurtulabiliyor. Çünkü insan olarak gücümüzün yetmediği olaylar var. Bu durumlarda kişinin manevi birikimleri sığınak oluyor. Tedavide bağlanma tedavisi vardır. Güçlü bağlanma duyguları olan kişiler tedaviyi bu şekilde yönetebilirler. Ama güçlü aile bağlarıyla bu madde bağımlılığına karşı gelinebilir, bu bağımlılığa düşen kişiler de yine güçlü bir aile, güçlü bir maneviyatla kendilerine sığınacak bir yer bulursa madde bağımlılığından kurtulabilirler.” İfadelerini kaydetti.
Okunma : 2439
ÜHA
İlgili
27 Kasım 2018
"Kişisel Haberler" içerisinde
