Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Gelir İdaresi Başkanlığında görevli üst düzey yöneticilerin katılımıyla gerçekleştirilen eğitime katıldı. “Liderlikte Çoklu Zekâ, Nörobilimsel Liderlik” başlığında bilgi paylaşımında bulunan Tarhan, liderlikte zeki, çalışkan olmanın yeterli olmadığını aynı zamanda iyicil olmak gerektiğinin altını çizdi. Yönetimde adaletin önemini de vurgulayan Tarhan, adaleti sağlamaya engel üç düşmanının; egoizm, nepotizm ve favoritizm olduğunu söyledi.
“Nöroliderlikte Çoklu Zekâ, Nörobilimsel Liderlik” eğitimi düzenlendi
Ankara Gelir İdaresi Başkanlığı’nda görevli Türkiye genelinden; Vergi Dairesi müdürleri, merkez müdürleri, grup başkanları, daire başkanları ve başkan yardımcılarından oluşan 400 kişinin katılımıyla Kızılcahamam Eliz Otel Kongre Merkezi’nde eğitim düzenlendi.
“Nöroliderlikte Çoklu Zekâ, Nörobilimsel Liderlik” başlığı altında başkanlık yöneticilerine değerlendirmelerde bulunan Tarhan; 21. yüzyıl becerileri, liderlikte zekâ türleri ve liderlik etiği konularında dikkat dikkat çekici paylaşımlarda bulundu.
Prof. Dr. Tarhan, 21. yüzyıl becerilerine dikkat çekti
Liderlikte 21. yüzyıl becerilerinin önemine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tarhan bu becerileri; emotivizm, konnektivizm, yenilikçilik ve objektivizm olarak tanımladı.
“Nöroliderlikte Çoklu Zekâ” kapsamında farklı zekâ türleri konuşuldu
Liderlikte birçok farklı zekâ türü olduğunu aktaran Tarhan, bu zekâ türleri arasındaki farklara da değindi. Tarhan zeka türlerini şu şekilde ifade etti:
“ IQ (Mantıksal Zekâ): İdealist olmak, hayal kurabilmek, düşünce üretmek, geleceği tahmin etmek, beklenti oluşturmak, stratejik düşünmek, kalıpların dışında düşünmek, geleceği planlamak, kendisine inanmak ve güvenmek.
EQ (Duygusal Zekâ): Aktivist olmak, ümitli olmak, iyimserlik, cesaret, empati, mizah ve eğlenceli olmak, insanlara inanmak ve güvenmek, tutkulu projeye sahip olmak, olumluyu görmek, özgüven sahibi olmak.
PQ (Bedensel Zekâ): İç disiplin, realist olmak, hedefe kitlenmek, çeldiricilere ket vurmak, risk alabilmek, adanmışlık, takipçilik, fedakârlık, kararlılık.
SQ (Sosyal Zekâ): İş birliğine açık olmak, güven verici olmak, risk değerlendirmesi yapmak, kriz yönetimi yapmak, aktif dinleyici olmak, çözüm odaklı kararlar verebilmek, başkalarının duygu, ihtiyaç ve haklarını dikkate almak, aile bağlarını güçlendirmek.
SPQ (Vicdani Zekâ): İç sesi dinleyebilmek, iç - dış sorumluluk, hesap verebilirlik, yaratıcıya karşı sorumluluk, etik değerlere sahip olmak, ahlaki akıl yürütmeyi kullanmak, bilgelik, alçak gönüllülük, dürüstlük.”
Güvenilir liderin 7 özelliği…
Liderlikte ‘güvenirlilik’ kavramının önemini ifade eden Tarhan, güvenilir kişilerin toplumda lider olarak görüldüklerini vurguladı. 54 bin kişi üzerinde yapılan anket sonucuna göre çalışanların liderde yedi özellik aradığını aktaran Tarhan, bu özellikleri ise şöyle sıraladı:
- Dürüstlük
- İnsan Odaklılık
- İletişime Açıklık
- Vizyon Sahibi
- İşine İhtimam Gösterir
- Motive Edici
- Cesur
Her lider türünün yaklaşımı farklı oluyor…
İlgiyle dinlenen eğitimde Tarhan lider türlerinin iş yaşamından sosyal yaşama kadar olaylara yaklaşım farklılıklarını da ortaya koydu. Ödül ceza yönetimi, fikir üretme, tecrübeden faydalanma, bürokrasi ile ilişki, sorun çözme, kriz yönetimi…vs. gibi alanlarda her bir lider türünün farklı yaklaşım sergilediğini kaydetti. Tarhan lider türleri ve yaklaşımlarını şu şekilde ifade etti.
Ödül Ceza Yönetiminde Liderlik
Klasik Lider: Hemen sarı zarfı uzatır ceza esastır.
Karizmatik Lider: Hata yapana karşı aşırı hassastır. Sezgileri ile hareket eder hızlı karar verir. Cezalandırmayı sever.
Dönüşümcü Lider: Ödül öncelikli ceza istisnadır. Ceza yerine yanlış davranışları realist bir şekilde hissettirme yollarını arar.
Fikir Üretmede Liderlik
Klasik Lider: Liderliğin ideolojisi vardır, başöğretmen gibi fikir üretir. Buyurgandır.
Karizmatik Lider: PR yaparak fikir üretir. Dikte edicidir, farklı görüşlere genellikle kapalıdır. Hükmetmeye yönelik fikirlere daha açıktır.
Dönüşümcü Lider: Farkettirmeden fikir üretir. Fikri çalışanlarına kolay vermez. Fikri satın alacak kişiye verir israf ettirmez, önce istek uyandırır sonra verir.
Tecrübeden Faydalanmada Liderlik
Klasik Lider: Başkalarının tecrübelerinden faydalanır. İyi bilenle konuşur. Mevcudu sağlıklı yürütmeye odaklı yenilikleri takip eder.
Karizmatik Lider: Tecrübelerden faydalanır, ancak hızlı karar verir. Literatürden çok, sezgileri ile hareket etme önceliklidir.
Dönüşümcü Lider: Karar verirken başka tecrübeleri araştırır, literatürü ve kaynakları araştırtır, bilgi verir ve sezgiyi aynı anda kullanır.
Bürokrasi ile İlişki
Klasik Lider: İyi sistem kurar, bürokrasiyi oluşturur ve dışına çıkmak için kendini zorlamaz. Geri adım atmaktan korkar.Koyun çobanlığını sever.
Karizmatik Lider: Bürokrasiyi ezip geçebilir, haklı olduğu konularda bürokrasiyi bir kenara iter. Geri adım atmaktan çekinir. Kurtları sever.
Dönüşümcü Lider: ‘Bir insana zorla bir şey yaptırabilirsiniz ama zorla inandıramazsınız’ kuralını uygular. Bürokrasiyi ikna etmek için seçenek sunar.Geri adım atmaktan çekinmez. Kaz çobanlığını sever.
Sorun Çözme Biçimi
Klasik Lider: Çalıştığı insanlarla iyi ilişki kurar, onları sever. Hata yapmamak için büyümez. Duyguları çok önemsemez. Tavlayı sever.
Karizmatik Lider: Çalıştığı insanları sever, iyi ilişki kurar. Fakat dinleyiciliği zayıftır. İletişimde savaşmayı arzular, Futbol oyununu sever. Hızlı büyür kaybedince tam kaybeder. Kendi duyguları önceliklidir.
Dönüşümcü Lider: Çalıştığı insanları sever, iyi ilişki kurar. İletişimde empatiyi, hem kendi hem karşısındakinin duygularını önemser. Satrancı sever.
Planlama Yeteneği
Klasik Lider: Operasyonel düşünür oprasyonu iyi yapar. Misyon adamıdır.
Karizmatik Lider: İyi taktisyendir, Operasyonu daha avantajlı hale getirir. Stratejik hedefi kaçırabilir. Başarı adamıdır.
Dönüşümcü Lider: Uzun vadeli planlama yeteneği vardır.Vizyon adamıdır. Stratejik hedef için geri adım atabilir. “Stratejiniz yanlışsa kazandığınız başarının önemi yoktur” anlayışıyla hareket eder.
Kriz Yönetimi
Klasik Lider: Fırtınada gemiyi limana çeker. Realisttir.
Karizmatik Lider: ‘En büyük yatırım kriz zamanında yapılır’ der. Risk alıp fırtınada ilerlemeyi seçer. Aktivisttir.
Dönüşümcü Lider: İdealisttir ama hem realist, hem aktivist hem idealist olmayı hedef alır. Heves, arzu, içsezgi ile gerçekleri dengelmeyi bilir. Gerekiyorsa geri adım atar. Mehter gibidir. Beklemeyi bilir.
Motivasyon Yönetimi
Klasik Lider: Mevcudu korumak için nabza göre şerbet vermeyi tercih ederler. Samimi olmaları gerekmez. Uzun vadede güven kaybederler. Dış motivasyon önceliklidir.
Karizmatik Lider: Samimiyet önemlidir bunun için insanları kolay etkilerler. Engeller karşısında öfkelenirler ve güven kaybederler. Özgüven körlüğüne düşerler. Zorlayarak motive ederler. Dışları serttir içleri yumuşaktır.
Dönüşümcü Lider: Pozitif enerji yayarlar. İnanmadıkları işe girmezler. İstek uyandırarak motive ederler. İkna yolu ararlar. Dışları yumuşak içleri serttir. İç motivasyonu amaçlar.
İnisiyatif Kullanma Biçimi
Klasik Lider: Zor inisiyatif alır. ‘Bana zarar gelmesin araba da yolda kalmasın’ der. Yatırımı sevmez. Egosunu işine şartlandırır. Annelikte çocuğu aşırı korur.
Karizmatik Lider: Kolay inisiyatif alır. Girişimci ve yenilikçidir. İtaat ve sadakati yüceltir. Egosu yüksektir. Sürükleyicidir.Annelikte çocuğa inisiyatif verir. Hata yapınca tepki gösterir.
Dönüşümcü Lider: Temkinli inisiyatif alır. Adaleti yüceltir. İşi delege eder, egosu ben yerine biz olur.
Sorumluluk ve Başarı Duygusu
Klasik Lider: Devlet memuru gibidir. Görevini iyi yapmaya odaklıdır. Başarısızlıkta kişiliğine göre davranır.Aidiyet duygusu zayıftır.
Karizmatik Lider: Kendisini işyerinin patronu gibi görür. Çalışanları kolayca ötekileştirir.Çalışanların aidiyetini önemsemez. Başarısızlıkta sorumluluktan kaçar.
Dönüşümcü Lider: Kendisini kurumun ortağı ve büyük hissedarı, çalışanları ortak gibi görür. Aidiyet duygusunu önemser. Başarısızlıkta ilk kendisini sorgular.
Liderde Takım Çalışması
Klasik Lider: Futbol takımında savunmayı sever, geride durur, topa girmez. Gol yememeye odaklıdır.
Karizmatik Lider: Forvette olmayı, ön planda olmayı alkışı sever. Orta saha savunması yapar. Top hep bende olsun ister.
Dönüşümcü Lider: Gol atmaya değil gol attırmaya önem verir.Ben yaptım demez biz yaptık dedirtir. Başarısızlığı üstlenir başarıyı dağıtır.
Güç ve Otorite Anlayışı
Klasik Lider: Otoriteye itaat eder, emir alıp emir vermeyi sever. Prensip adamıdır.
Karizmatik Lider: Kontrol duygusu yüksektir. Emir vermeyi sever, çoğu zaman baskıcı, kuralları önemsemeyen, danışmayı sevmeyen, kendi fikrini zorla kabul ettiren, tek sesliliği yücelten tarzı uygular. Güç adaletten önce gelir
Dönüşümcü Lider: Orkestra şefi gibidir, işi delege eder. İkna yolu ile zorlama yapar, ilke, kural ve prensibi önemser, kurallara uymayana da acımaz. Adalet güçten önce gelir.
Adalete engel 3 düşman!
Eğitimi bitirirken son olarak liderlikte adalet kavramının önemi hakkında açıklamalarda bulunan Tarhan, adaleti sağlamaya engel olan adaletin üç düşmanını; egoizm, nepotizm ve favoritizm olarak ifade etti.
Okunma : 800
ÜHA
