Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, TRT Haber’de yayınlanan Birinci Sayfa programının canlı yayın konuğu oldu. Tarhan, “Sosyal Medyanın 16 Yaş Altına Yasaklanması” tartışmalarına ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Gençler için dijital platformların günlük yaşantılarının bir parçası olduğunu dile getiren Tarhan, dijital medyanın en çok kuralsız ailelere zarar verdiğinin altını çizdi. Aile üzerinde küresel sermayenin planları olduğuna dikkat çeken Tarhan aile konusundaki çalışmaların orta uzun vadede Millî Savunma Bakanlığının fonksiyonu kadar önemli olduğunu ifade etti.
Dijital platformlar günlük yaşantılarının bir parçası…
Ebeveynlerin monolog yerine diyalog yöntemini kullanmaları gerektiğini söyleyen Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan; “Gençler dijital dünyanın yerlisi. Belli bir kuşak da onun bir nevi göçmeni gibi. Sonradan öğreniyoruz. Çünkü onlar bu teknolojinin içinde doğdular. Şimdi böyle bir durumda dijital dünya onların öğrenme modelleri haline geldi. Dijital platformlar günlük yaşantılarının bir parçası. Erişkinlerin bunu kabul etmesi çok önemli. Bunu kabul ederlerse ilişki kurmak daha kolay oluyor. Özellikle 1990 sonrası doğan, dijital dünya içerisinde büyüyen çocuklar bu konuda daha ustalar. Mesela anne baba çocuğuyla bir konu hakkında konuşurken, ‘Şu konuyu sen daha iyi biliyorsun, bilgisayardaki şu şeyi bana göstersene, şunu nasıl yapalım?’ dediği zaman çocuk anneyle diyalog kurmaya başlıyor. Monolog tarzındaki yaklaşımlar anne babayla çocuğun arasını açıyor. Diyalog olabilmesi önemli. Yani ‘Bizim zamanımızda bu yoktu.’ tarzında yaklaşan bir anne baba tarzı olduğunda çocuk rahatlıkla ‘Anne sen anlamazsın.’ diyor. Annenin, babanın çocuk üzerindeki tesir gücü zayıflıyor. Onun için artık buyurgan tarzındaki annelik babalık modeli geçerli değil şu anda. Çocukla yatay ilişki kurmak gerekiyor. Yani çocukla dijital yolculuğa çıkıp orada onunla konuşmak. Onun ilgi alanına girmek, onun dünyasında hareket etmek. Gençler ebeveyn gözetiminde dijital dünyaya temas ederse birçok problemden kolayca korunuyor.” diyerek sözlerine başladı.
“Dijital, kuşaklar arasına girdi”
Gençlerle birlikte hareket etmeyi başaran ebeveynlerin daha sağlıklı ilişki kurabileceğini belirten Tarhan; “Mısır Papirüslerinde de Hitit tabletlerinde de klasik iki konu var. Birisi kuşak çatışması diğeri gelin kaynana meselesi. Bu konularla ilgili tablette bilgiler vardır. Hiç değişmez. Bu evrensel bir gerçek. Dijital, kuşaklar arasına girdi. Daha önce bilginin yarı ömrü 30 seneydi şimdi 3 seneye düştü. Hatta daha fazla. Böyle durumlarda gençlerle birlikte hareket etmeyi başarabilen anne babalar daha sağlıklı ilişki kuruyor. Mesela 50 sene önce anne baba çocuğuna yarım saat ayırıyorsa şimdi bir saat ayırmak zorunda. Bir diğer konu da yaş grubuna göre değişiyor. Mesela 0-6 yaş grubunda farklı, 6-13 yaş grubunda farklı. 13 yaş yukarısı daha farklı yaklaşmamız lazım. Hatta bununla ilgili Hz. Ali’nin bir sözü var tam bu zamana uygun. ‘Çocuklarınızla 5 yaşına kadar oynayın, 15 yaşına kadar arkadaş olun. 15 yaşından sonra istişare edin.’ diyor. İstişare, daha iyi bilenle olur. Bunu yapmak çocukları şımartmak değildir. Bu şekilde algılamamak gerekiyor. Çocuklarla onların ilgi alanlarına göre hareket edebilmek önemli.” ifadelerini kullandı.
“Dijital medya en çok kuralsız ailelere zarar veriyor”
Ailede özgürlük sorumluluk dengesinin önemini vurgulayan Tarhan; “Ev ailede sevimli bir hale gelmeli. Herkesin koşarak, severek eve gelebildiği, sohbetin, paylaşımın olduğu, sıcak atmosferin olduğu bir ev olmalı. Evi kurallı ortam haline getirebilmek gerekir. Dijital medya en çok kuralsız ailelere zarar veriyor. Yani özgürlük sorumluluk dengesini kuramayan ailelerde en çok sıkıntıyı yaşıyoruz. Çocuk nerede duracağını bilmiyor. Hatta şu anda modernizm getirdiği yanlış öğreti var. Bu öğreti, ‘Çocuğu özgür bırak, birey olsun.’ diyor. Böyle demek çocuğu şımartmak oluyor.” şeklinde konuştu.
“Doğru demokrasi aileden başlar”
Ailede doğru demokrasinin önemli olduğunun altını çizen Tarhan; “Demokrasi sadece bir yönetim biçimi değil aynı zamanda bir değerdir. Bir kimsenin demokrasiyi değer olarak kültür olarak evinde, ailesinde, okulunda yaşatması lazım. Hatta biz bunu dört motto haline getirdik. Birincisi eleştirilebilirlik. Yani hesap verilebilirlik. İkincisi özgürlükçülük. Özgürlükçülüğün karşıtı otoriterlik, baskıcılık, despotizmdir. Diğeri çoğulculuk. Çoğulculuğun karşıtı totaliterliktir. ‘Herkes benim gibi giyinsin. Herkes bu evde Fenerbahçeli olsun.’ demek gibi. Sonuncusu da katılımcılık. Kararların birlikte alınması. Yani anne baba ‘Ben bilirim, ben ne dersem o olur.’ tarzında tutum sergiliyorsa orada demokrasi yoktur. Bu demektir ki demokrasi demek sorumsuz ve sınırsız davranmak değil. Kurallı bir ortam olmasıdır. O kurallara uymazsan bir karşılığı var. Davranışının doğal sonucunu yaşamayan bir çocuk yetiştirmek demokratik değildir. Demokrasi hayatın sınırlarını öğretir. Amacımız adaletse yöntem demokrasidir. Biz demokrasiyi sadece özgürlük olarak anlıyoruz. Doğru demokrasi aileden başlar.” dedi.
“Gündüz kuşağı programlarından olumsuz etkilenenler bize geliyor…”
Gündüz kuşağı programlarının kötülüğü sıradanlaştırdığını söyleyen Tarhan; “Gündüz kuşağı programlarından olumsuz etkilenenler bize geliyor. Bu programların kötülüğün farkındalığı için yapıldığını söylüyorlar. Savunmaları bu şekilde. Yani bu şuna benziyor. Hırsızlık konusunda farkındalık oluşturmak için yalancılık konusunda, kimin eli kimin cebi konusunda, aldatma konularında farkındalık oluşturma çalışmaları kötülüğe karşı duyarsızlık yapıyor. Kötülüğe duyarsızlık kötülüğün sıradanlaşması oluyor. Gündüz kuşağı programları ciddi şekilde olumsuz etki oluşturuyor. Bunu söylediğim zaman televizyonların reklam servisleri bana kızıyor. Fakat çocuklarımız çok büyük tehlike ve risk altında. Onun için zehirleniyorlar. Bunu bilmek lazım. Şu anda Aile Bakanlığı, Savunma Bakanlığından daha önemli bir duruma geldi. Annenin babanın ülkeye faydalı bir çocuk yetiştirmesi, ebeveynlerin zaferidir. Eğer biz iyi bir evlat yetiştiremiyorsak kurduğumuz fabrikaların hepsi ikinci planda…” şeklinde sözlerine devam etti.
Gelecek nesiller ciddi bir tehlike altında…
Kültürel emperyalizmin sonucunda zihinlerin işgal edildiğini söyleyen Tarhan; “Dünyada değerlerin hala canlı olduğu yer aile fakat eğer böyle giderse 20 sene, 30 sene sonra biz İsveç, Norveç gibi olacağız. Yani Türkiye’de şu anda evlilik dışı doğum oranları yüzde 2,9. İsveç, Norveç, Finlandiya gibi ülkelerde yüzde 56 civarında. Doğan 100 bebekten 56’sı evlilik dışı doğuyor. Türkiye’de yüzde 2,9 ama bu da ciddi şekilde artma riski taşıyor. Bu nedenle gelecek nesiller ciddi bir tehlike altında. Çünkü kültür aktarımını daha önce aile yapıyordu ama şimdi kültür aktarımını medya yapıyor. Şu anda medya ciddi bir şekilde küresel aktör. Medyada içerik üretenlerin çoğu Hollywood kökenli. Şu anda kültürel emperyalizm var. Yani zihinlerimiz işgal edilmiş durumda. Özellikle aile konusunda. Dünya nüfusunun azalması için evliliği azaltmak isteyen bir küresel sermaye planı var. Bu nedenle aile konusundaki çalışmalar orta uzun vadede Millî Savunma Bakanlığının fonksiyonu kadar önemli bir noktada.”
“Çocukları dışlamadan onlara rehberlik yapılması gerekiyor”
Çocukların korunması için alınan bazı önlemlerden bahseden Tarhan; “Sadece sosyal medya platformlarına müdahale etmek değil, akıllı telefonlara da özel yazılımlar geliştiriliyor. Annenin, babanın haberi olabileceği yazılımlar. Çocuğun telefonunda o yazılım olduğu zaman çocuk yanlış bir alana girdiği zaman anne babanın telefonuna mesaj düşüyor. Yani bunların da düşünülmesi gerekiyor. Bunun için Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Bununla ilgili ABD’de çok ciddi bir şekilde çocuk psikiyatristleri, ergen psikiyatristleri feryat ediyorlar şu anda. Vakalar çok artmış durumda. Hatta pandemiden sonra daha da arttı. Bunu önlemek için dijital dünya üzerinden çocukları dışlamadan onlara rehberlik yapılması gerekiyor. Burada muhakkak devletin bu konudaki liderlerine çok ihtiyaç var.” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Okunma : 24
ÜHA
