Hasta beyinlere son

VÜCUDUNUZ için check up yaptırıyorsunuz ama hiç beyin check up’ı yaptırdınız mı? Kişinin ruh ve sinir sağlığı için bir tür önlem olarak kabul edilen ‘beyin check up’ı sayesinde alzheimer, parkinson, şizofreni gibi rahatsızlıkların daha hiç oluşmadan saptanması mümkün.

YOĞUN STRES ‘BAŞ’ DÜŞMANI

Psİkİyatrİst Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın Türkiye’de ilk kez uygulamaya başladığı beyin check up’ı yöntemi, hızlı yaşam temposuyla oluşan unutkanlık, depresyon ve yoğun stresin beyni nasıl etkilediğini ortaya çıkarıyor. Sonra tedavi süreci başlıyor. Beyin haritanı çıkar bunamaktan kurtul


Parkinson, alzheimer ve şizofreni gibi ciddi rahatsızlıkları basit testlerle önceden tespit etmek hatta önlemek mümkün. Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın Türkiye’de uygulamaya başladığı beyin check up’ı yöntemi hızlı yaşam temposuyla oluşan unutkanlık, depresyon ve yoğun stresin beynimizi nasıl etkilediğini de ortaya çıkarıyor.

Kalbimiz ve diğer bütün organlarımız için doktora gider, bazen de genel bir kontrol için check up yaptırırız. Ama tüm vücudu yöneten en önemli organı hiç hatırlamayız. Ta ki geri dönüşü olmayan bir noktaya gelene kadar... Daha birkaç yıl öncesine kadar beyinle ilgili testler sınırlıydı ama teknolojik gelişmeler yakın bir gelecekte beynimizle ilgili daha fazla sırrın açığa çıkacağını gösteriyor. Bu konuda ilerlemelerin öncüsü sayılabilecek bir uygulama artık Türkiye’de de yapılabiliyor. Beyin check up’ı birçoğumuzun ilk kez duyduğu bir kavram. Titremeli felç parkinson, hafıza kaybına neden olan alzheimer ve psikiyatri hastalığı şizofreni gibi pek çok rahatsızlık bu basit kontrolün bütünü sayesinde kendisini belli ediyor. İnsani Değerler ve Ruh Sağlığı Vakfı Başkanı Psikiyatri Profesörü Dr. Nevzat Tarhan, Türkiye’yi beyin check up’ı ile tanıştıran ilk isim. Prof. Dr. Tarhan beyin check up’ını anlattı...

Hastalık riskinizi tespit ettirin

Beyin check up’ında amaç, beyni olumsuz etkileyebilecek risk faktörlerini ve hastalıkları belirti vermeden, saptamaya çalışmak. Beyin check up’ı yurtdışında yapılan bir uygulama ve giderek yaygınlaşıyor. Nasıl bir kişi check up yaptırarak hastalıklarını önceden tespit ettirebiliyorsa aynı şekilde beynimizi de rutin olarak kontrol ettirebiliriz. Kişinin sinir sistemi ve ruh sağlığı için de bu tür bir önlem alınabilir. Böyle bir önleme beyin açısından her zaman ihtiyaç vardı. Ancak eskiden beyin için yapılan testler çok sınırlıydı. Kişinin düşünce sistematiği ile beyin fonksiyonu arasında mutlaka bir bağlantı var. Örneğin; kaygı, haz, sevinç, keder, korku gibi yaşam belirtilerinin beyinsel bağlantıları var. Bir insanın nasıl tüm vücudu değil sadece kırılan yeri alçıya alınıyorsa beyinde de bütün beyni etkileyen bir tedavi yerine sadece sorunlu alanı düzeltmek gerekiyor. Bunun için de sorunu önceden tespit etmek çok önemli.

Depresyondakilerin ‘kurtuluşu’

Nöropsikolojik check up’ı çocuk ve gençlerde hiperaktivitenin önlenmesi, depresyon tanısında, alzheimer hastalığının erken tanısında, unutkanlık, kavrama, algılama sorunu yaşayanlarda kullanıyoruz. Hatta artık şizofreni gibi baş edilmesi zor bir hastalık da bu yöntemle önceden tespit edilebiliyor. Kadınlarda erkeklere göre depresyonun daha fazla görülmesi de beynin yapısıyla ilgili. Hastalar depresyon nedeniyle kendilerini suçluyor. Çevresindeki insanlar ‘Hiçbir şeyi kafana takma, üzülme’ diyor. Oysa beynin sevinmeyi, mutlu olmayı etkileyen bölümleri bozuluyor. Hasta elinde olmadan üzülüyor. Depresyonu insanın içinde bir yara gibi düşünmek gerekiyor. Yaşamayan insanların bunu anlaması da zor oluyor. Beyin haritasını verdiğimiz hastalar, depresyonun beyindeki bazı hormonların salgılanmamasından oluştuğunu biliyor. Böylece kendilerini suçlamaktan kurtulup tedaviye daha rahat odaklanıyorlar.

Bir avuç vitamin yerine kuruyemiş

Beyni antioksidan beslenme, pozitif yaşam biçimi ve sosyal temas çalıştırıyor. Bu üçü de beyin sağlığı için çok önemli. Kapitalist yaşam biçiminin getirdiği ekonomik ve sosyal bir hareketlilik var. Rekabet çok ön planda. Herkes bir yarış halinde. Böyle durumlarda insanlar bireysel mutluluğu ikinci plana atılıyor. Oysa pozitif psikoloji, kişinin psikolojisindeki olumlu savunma mekanizmalarını harekete geçirmek üzerine kurulu. Merhamet, acıma duygusu, sebat bu mekanizmalar arasında sayılabilir. Bir kalp hastası için nasıl bir beslenme şekli öneriliyorsa beyin için de aynı önerileri yapıyoruz. Ama özellikle B grubu vitaminleri beyin için çok önemli. Bu vitaminler en çok yoğurtta bulunuyor. Bir avuç vitamin hapı almak yerine kuruyemiş yemek daha faydalı. Uzun ömürlü ağaçların meyvelerini yemek çok önemli. Kuyudan su çekmek gibi; nasıl su çektikçe daha çok su gelirse, beyin de kullandıkça açılan bir organ.

Şizofreni ve alzheimer’e çözüm

Şizofreni gibi baş etmesi zor hastalıklar da beyin check up’ı ile tespit edilebilir. Şizofreninin ve alzheimer’in ayak sesleri vardır. Onları yakaladığınız zaman ufak bir ilaçla şizofrenidebeynin hatalı protein üretmesini durdurabilirsiniz. Erken ilaçla şizofreninin çıkması önlenebilir. Çıksa bile hafif geçer. Unutkanlık kişinin günlük yaşantısını bozacak düzeyde ise olumsuz bir gidiş varsa bunu kontrol ettirmek gerekiyor. Unutkanlık kişinin verimliliğini etkiliyorsa ki bu işadamları için özellikle çok riskli bir hastalık, mutlaka bir doktora başvurmak gerekiyor. Böyle kişiler düşünce yönetimini öğretiyoruz. Bu yöntem ilaç kullanmaktan daha etkili oluyor. Unutkanlık varsa ve birinci derecede yakınlarında alzheimer ya da şizofreni varsa bu kişinin mutlak check up yaptırması gerekiyor. Erken yaştaki unutkanlıklar genellikle depresyona bağlı oluyor. Ama 40 yaşından sonra yılda bir kez beyin check up’ı yaptırmak önemli.

Unutkanlık ve halsizliğin kaynağı bile bulunuyor

Yaptığımız beyin check up’ında hastaların beyin yapısında hormonların salgılandığı bölgelerde bozulma olup olmadığının saptanması, çeşitli kişilik testleri ve bunların ışığında uygulanan psikoterapi ve ilaç tedavisi yer alıyor. Beyin check up’ı ile yoğun stres altındaki kişilerin b
eyninin bu stresten nasıl etkilendiğini ortaya çıkarabiliyoruz. Unutkanlığın, halsizlik ve yorgunluğun kaynağı tespit edilebiliyor. Özel bir cihaz yardımıyla beynin haritası çıkarılıyor. Bu haritada beynin depresyondan zarar görmüş, çalışmayan bölgeleri görüntüleniyor. Ardından hastanın kişilik çözümlemesi yapılarak, uygun dozda ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanıyor. ‘Sayısal kantitatif EEG’ adı verilen beyin haritalama tekniğinde, hastanın başına özel bir başlık takılıyor. Amerika’da FDA tarafından onaylanan bu cihaz, beynin sağlıklı ve sağlıksız bölümlerinin bilgisayarda görüntülenmesini sağlıyor. Sonuçlar çıktıktan sonra hastalara çeşitli kişilik testleri uygulanıyor. Bu testler ve beyin haritasının değerlendirilmesinden sonra, hastanın ilaçlı tedaviye ihtiyacının olup olmadığına karar veriliyor. Gerekirse ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanıyor. Hastaya altı ay sonra bir daha beyin haritalaması yapılarak tedavinin seyri izleniyor.

Okunma : 4923