Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan Yeni Meram’da bu hafta pandemi döneminde değişen aile içiç iletişime ilişkin bir yazı kaleme aldı.
Pandemi sürecinde aile içi ilişkilerde de çeşitli değişimler yaşandı. Aslına bakılırsa aile içindeki sihirli kelimenin iş birliği olduğunu her fırsatta ifade ediyorum. Anne, baba ve çocuklar arasında iş birliği sistemi kurulmuşsa o ailede sorun olsa da çözülüyor.
Pandemi döneminde aile içi ilişkilerin değiştiğini söyleyebiliriz. Pandemi sürecinde zorunlu bir izolasyonu hep birlikte yaşadık, hala da bunu kontrollü bir şekilde sürdürüyoruz. Böyle durumlar insanın karşı çıkamayacağı bir şey. Akıllı insanın yapacağı şey ise yakınmacı olmak yerine kabullenici olmaktır.
Ben, pandemi sürecinde aile kurumunun değerinin ortaya çıktığını, anlaşıldığını düşünüyorum. Kader sanki pandemiyle bu dönemde ailenin kıymetini bilin diye bir mesaj veriyor bize.
Psikiyatrist ve psikologlar olarak bizler çift terapilerinde, tarafları boşanmaya götüren sebeplere bakarız… Boşanma sürecinde gözlemlediğimiz kimi davranışlar söz konusu olur. Eşlerin birbirlerini yaptıkları yatırımların azaldığını örneğin; sevgi yatırımı azalır, birbirlerine daha az vakit ayırırlar, yine birbirlerine karşı takdir, onay ve övgü sözlerinde azalma görülür… Bunlar azalınca da iki tarafta bireyselleşme adı altında soğuk bir ilişki ortaya çıkar ve kırılmalar da kaçınılmaz olur…
Bu dönem fırsata çevrilmelidir
İşte, pandemi dönemi ibrenin tersine çevrilmesi, fırsata çevrilmesi gereken bir dönem aslında.
Çiftler, “madem pandemiyi yaşayacağız. Hiç olmazsa eşime ve çocuklarıma daha fazla zaman ayırayım” diye düşünmeliler. Çünkü fedakarlık duygusu, önemli sevgi dillerinden biridir. Çok eski çağlardan itibaren yaşam amacı farklılık gösterir, modernizm de bencilliği bir erdem olarak gösteriyor. Şu andaki modernitenin tarihi hatasıdır. Tarihte Sokrates insanın yaşam amacı olarak erdem peşinde koşmayı söylüyor. Hayata anlam verecek erdemliliktir. Sokrates’ten 200 sene sonra Epikür, Platon biraz devam ettiriyor sonra Aristoteles bunu daha da bozmaya başlıyor. Aristokrasi diye bir sınıf ortaya çıkartıyor. Yavaş yavaş bozuluyor. 200 sene sonra Epikür, ‘İnsanın yaşam amacı zevklerinin peşinden koşmaktır’ diyor. Daha sonra semavi öğretiler başlıyor. İslamiyet de ilahi rızayı yaşama anlamı katar.
Modern dünyada aile ve yuva kavramı hasar almıştır. Evini güvenli alan olarak görmeyip sadece otel gibi gören bir anlayış vardır. Eve sadece yemeye içmeye geliyorlar evde sohbet yok, paylaşım yok, aile içerisinde sosyal bir hayat yok. Böyle bir ortam insanın doğasına zaten aykırıdır. Kadınların yaratılıştan empati duygusu daha yüksektir. Empati duygusu yüksek olduğu için çocukları korumak, aileyi korumayla ilgili hassasiyeti daha yüksektir. Annelik hormonu olmasına rağmen babalık hormonu yoktur. Bu, yaratılıştan genetik olarak kodlanmıştır. Bu neden kadın, aileyi bir arada tutmayla ilgili rolü kendiliğinden üstleniyor. Bir insan hem evinin hanımı hem çocuklarının annesi hem de iyi bir eş olabilir. Bir erkek de aynı zamanda iyi bir eş ve çocukların babası olabilir.
Kadınlar bu dönemde aileyi bir arada topladı
İnsan, içindeki kötücül duyguları terbiye etmelidir. Pandemi böyle iyi niyetli kişilere yardım etti. Nasıl yardım etti? Ailemi, çocuğumu nasıl daha iyi hale getiririm diyen kadınlar burada şefkat kahramanlığı yaptı. Kadınlar şu anda aileyi toparladı.
Pandemi döneminden sonra mutlaka krizin etkileri üzerine önlem alınmalıdır. Çin’de boşanma davaları, Amerika’da silah satışları arttı. Resmi verilere göre Türkiye’de ise intiharlarda artış yaşanıyor. Bir tarafta ailesiyle mutlu olduğunu belirten kişiler varken bir taraftan da böyle olayları görüyoruz. Onun için toplum bilimcilerin bu konuyu ele alıp muhakkak büyük bir kriz patlamadan önlem alması lazım. Kriz patladıktan sonra çok geç olabilir. Hastalık ortaya çıktıktan sonra tedavi zor, erken teşhis koyup tedavi etmek lazım ya da hastalık çıkmasın diye plan yapmak gerekiyor.
Ailedeki sihirli kelime iş birliği
Ailedeki sihirli kelime iş birliğidir. Ailede anne, baba ve çocuklar arasında iş birliği sistemi kurulmuşsa o ailede sorun olsa da çözülür. Problemlerin çoğu sorun çözme stilini bilmemekten kaynaklanıyor. Yanlış çözüm metotları olan kişiler vardır orada. İş birliğinin altın kurallarından birisi altın orta nokta kuralıdır. Yani her iki taraf da adım atacak ortada buluşularak çözüm bulunacak. Şu anda pandemi döneminde güzel bir dönüşüm yaşandı. Bu durumu kalıcı hale getirenler kazanacak. Kadın ve erkeğin birbirinin iyi taraflarını görmeye çalışmaları lazım. Biz kusurlarını çok görüyoruz. Sevgiyi arttırmanın formülü aslında iki tarafın birbirinin olumlu yönlerini görmeyi başarmasıdır.
Evlilikte iyi günler de vardır, kötü günler de…
Evlilikte fırtınalı günler de var, iyi günler de var. Hayat olumlu, olumsuz bir çeşnidir. Hayatımda olumlu olaylar olacak diye hayal kurarsınız olumsuz olay olduğu zamanda hayal kırıklığı yaşarsınız. Hâlbuki hayatın bir çeşni olduğunu bilmek gerekiyor. Sofradaki yemekler gibi acı, tatlı, ekşi her şey var. Hayat da böyledir. Böyle düşünerek bir insan evliliğe girerse, bunları kabullenerek girerse o evlilik olgunluğu vardır demektir.
Doğru yaşam felsefesi anlam peşinde koşmaktır
İnsanlık, 17. ve 18. Yüzyılın endüstri devriminde başarılar kazanınca Epikür’e tekrar döndü. Hedonizmi yaşam amacı olarak koydular ve bu küresel olarak insanlığın doğru yaşam felsefesi öğretisi olmuştu. Şimdi bize bu Covid pandemisi şunu öğretti: Doğru yaşam felsefesi o değil. Doğru yaşam felsefesi anlam peşinde koşmaktır. Tolstoy, ‘Ölümün değiştiremeyeceği bir anlam arıyorum’ diyor. Bu şekilde bir anlam peşinde koşmaktır. Daha önce Kant da benzer şeyler söylüyor. Böyle şeyler ciddi şekilde insanın hoşuna gidiyor. Anlam peşinde koştuğun zaman ölümden sonrasını da düşünmen gerekiyor. Ölümden sonrasını düşününce hesap verme duygusu ortaya çıkıyor. Hesap vere duygusu insanoğlunun hoşuna gitmiyor.
Okunma : 3210
ÜHA
