Savaşta, barışta insanların duygu, düşünce ve davranışlarını değiştirmek maksadıyla bilginin kullanılması olarak ifade edilen psikolojik savaş, çeşitleriyle günümüzde hala kullanılıyor. Prof. Dr. Nevzat Tarhan psikolojik savaşın çeşitlerini ayrıntısıyla anlattı.
Psikolojik savaşın saldırı ve savunma amaçlı çeşitleri olduğunu dikkat çeken "Psikolojik Savaş" kitabının da yazarı, Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kitabında konuyu ayrıntısıyla ele alıyor. Politik psikoloji üzerine Tarhan, çarpıcı değerlendirmelerde bulunuyor.Stratejik amaçlı, taktik, takviye edici ve provokasyon tipi psikolojik savaş çeşitlerinin olduğunun altını çizen Rektör Tarhan, bu dört çeşit psikolojik savaşı uygulanış şekliyle birlikte anlatıyor.
STRATEJİK AMAÇLI PSİKOLOJİK SAVAŞ
"Dost, düşman bütün topluluklara yöneltilir. Savaş hatlarının gerisi öncelikle planlanır. Beyaz propaganda tercih edilir. Haberler doğru çıktıkça inandırıcılık artar. Halk inanmadığı radyoyu dinlemez, inanmadığı gazeteyi okumaz, okusa da bilgilerini şüphe ile karşılar.
Hitler'in uyguladığı siyah propaganda bir süre sonra tutmadı geri tepti, halk kendi inandığı radyoları dinlemeye başladı. İngiliz ve ABD yayın organları güven verici yayınlar yaptılar. Bunun etkisiyle II. Dünya savaşının yönü değişti. Kore harbinde BM güçleri, Mig 15-17 uçak taarruzuna karşı radyo propagandası yaptılar. Mig uçağını getiren Koreli pilota 100 bin Amerikan dolarının verileceği propagandası akın sayısını azalttı.
TAKTİK PSİKOLOJİK SAVAŞ
Stratejik planın belirli alanlarda uygulanmasıdır. Planlar en iyi hareket tarzını oluşturmak için yapılır. Kar-zarar analizleri yapılarak belirli bir hedef belirlenir, o hedefe yönelik çalışma grubu oluşturulur.
Karşı tarafın maneviyatını, direncini kırmaya yönelik, içinde bulunduğu feci durumu anlatarak, teslim olmaya ikna etmek için çalışılır. Bunun sağlanması için icracı subaylar gerekir. E. Yarbay Korkut Eken başarılı bir icracı psikolojik savaş subayı idi.
Kore'de sarp bir tepeye sığınan ve direnen düşman askerlerine mermilerle kağıt gönderip, hoparlörlerle ses duyurup savaşa yarım saat ara verildi. Teslim olan bir asker memnun şekilde geri gönderildi. Bundan sonra ikna olan Korelilerin teslim olmaya başlamasıyla tepe alındı. (Türkoğlu 1969)
Barışta yapılan taktik psikolojik faaliyete Batı Çalışma Grubu (BÇG) örnek olarak gösterilebilir. Elde bulunan veriler, yapılan brifinglerle yargıya, ülke yöneticilerine ve akredite olan gazetecilere anlatıldı. Askeri şuraya, silahlı kuvvetlerde örgütlendiği söylenen irticai faaliyet listeleri sunuldu. Daha sonra bu verilerin, sahte istihbarat raporlarından oluştuğu anlaşıldı, fakat öngörülen siyasi hedefe ulaşılmıştı. ( BÇG'nin komutanları yanılttığına bir olgu örneği bölümün sonunda yazılmıştır.)
TAKVİYE EDİCİ PSİKOLOJİK SAVAŞ:
Savaş sonrasında halkı rahatlatıcı ve güven verici telkinleri içeren, ayaklanmayı önleyerek itaati sağlayan psikolojik bir savaştır.
Rusya'nın işgali sırasında Almanlar halka çok kötü muamele yaptılar. Koyun sürülerini alıp götürerek, fabrikaları yerinden sökerek halkın nefretini kazandılar. Halk esasında Stalin ve ordusundan nefret ediyordu. Ancak Almanların bu kötü muamelesi sonucunda Stalin'in ordusuna yardım etmek zorunda kaldılar. Savaştan önce Rus halkı, Almanlara kurtarıcı gözüyle bakıyorlardı. Gördükleri kötü muameleler sonrasında görüşlerini değiştirerek ikmal yollarını kesip Alman ordusunun yenilgisini sağladılar. Almanlar kendilerini ari, asil, üstün ırk olarak gördükleri için Rus halkına kötü davrandılar. Bunun bedelini de ödediler.
Benzer bir uygulamayı, barışta yapılan psikolojik faaliyetler kapsamında 1940'lı yılların Türkiye'sinde de görebiliriz. Savaşa girmemiş olan Türkiye'de, gücü elinde bulunduranlar Türkiye'yi savaşa sokmamak gibi büyük bir işi başarmışlardı. Fakat bu süre zarfında halka çok kötü muameleler yapıldı. İkinci sınıf insan uygulaması ile halk horlandı. Poturlu ve çarıklı olan insanlar dönemin Ankara valisi Nevzat Tandoğan tarafından bu şehre sokulmuyordu. Saz çalmak bile yasaktı. İnançları yaşamak ve öğretmek baskı altındaydı. Plajlara bile halkın girmesi yasaktı. Baskı o kadar ileri seviyedeydi ki, plaj serbestliğinin uygulandığı günlerde halk plajlara hücum ediyordu. Ertesi günün gazete manşetleri "Halk geldi vatandaş açıkta kaldı" şeklinde atılıyordu. Kendisini halktan üstün gören grubun uyguladığı psikolojik faaliyet yöntemi sonuç vermiyor ilk Kur'an Kursunu 1949 yılında açmak zorunda kalıyorlardı.1950 yılında yapılan serbest seçimlerde Demokrat Parti, baskı gruplarına sürpriz gelecek şekilde çoğunluğu sağlıyordu.
PROVOKASYON TİPİ PSİKOLOJİK SAVAŞ
Saldırı türünde bir psikolojik savaş yöntemidir. Önceden planlanmadan genellikle "ani görevler" şeklinde karar verilir. Miting, gösteri ve cenaze törenlerinde topluluğun içerisine sızarak, inandırıcı birkaç kelime ile orada bulunanların hassasiyetlerini tahrik edecek söylemlerde bulunur, gerginliği arttırır ve öfkeyi ateşler. Bunu yaparken kullandığı silahı, yalan bilgidir. Mutsuz, eğitimsiz, yüksek beklentilerine cevap bulamayan işsiz ve yoksul grupları etkiler. 1 Mayıs 1977,K. Maraş, Sivas, Çorum, 1990 sonrası gazeteci, bilim adamı cinayetleri olayları ile, o tarihteki basına servis yapılan bilgi arasında bağlantı kurulursa, terörle mücadele için oluşturulan ani görevler mi olduğu konusunda, neden-sonuç ilişkisi dikkati çeker.
Provokasyon genellikle yerleşik devletlerde, devlet hiyerarşisinin dışındaki odaklarca emir-komuta zincirine rağmen kullanılma eğilimindedir."
Şaban Özdemir (NPGRUP)
Okunma : 8944
